Existence: Why is the universe just right for us?
• 20 July 2011 by Marcus Chown
IT HAS been called the Goldilocks paradox. If the strong nuclear force which glues atomic nuclei together were only a few per cent stronger than it is, stars like the sun would exhaust their hydrogen fuel in less than a second. Our sun would have exploded long ago and there would be no life on Earth. If the weak nuclear force were a few per cent weaker, the heavy elements that make up most of our world wouldn't be here, and neither would you.
If gravity were a little weaker than it is, it would never have been able to crush the core of the sun sufficiently to ignite the nuclear reactions that create sunlight; a little stronger and, again, the sun would have burned all of its fuel billions of years ago. Once again, we could never have arisen.
Such instances of the fine-tuning of the laws of physics seem to abound. Many of the essential parameters of nature - the strengths of fundamental forces and the masses of fundamental particles - seem fixed at values that are "just right" for life to emerge. A whisker either way and we would not be here. It is as if the universe was made for us.
What are we to make of this? One possibility is that the universe was fine-tuned by a supreme being - God. Although many people like this explanation, scientists see no evidence that a supernatural entity is orchestrating the cosmos. The known laws of physics can explain the existence of the universe that we observe. To paraphrase astronomer Pierre-Simon Laplace when asked by Napoleon why his book Mécanique Céleste did not mention the creator: we have no need of that hypothesis.
Another possibility is that it simply couldn't be any other way. We find ourselves in a universe ruled by laws compatible with life because, well, how could we not?
This could seem to imply that our existence is an incredible slice of luck - of all the universes that could have existed, we got one capable of supporting intelligent life. But most physicists don't see it that way.
The most likely explanation for fine-tuning is possibly even more mind-expanding: that our universe is merely one of a vast ensemble of universes, each with different laws of physics. We find ourselves in one with laws suitable for life because, again, how could it be any other way?
The multiverse idea is not without theoretical backing. String theory, our best attempt yet at a theory of everything, predicts at least 10500 universes, each with different laws of physics. To put that number into perspective, there are an estimated 1025 grains of sand in the Sahara desert.
Fine-tuned fallacy
Another possibility is that there is nothing to explain. Some argue that the whole idea of fine-tuning is wrong. One vocal critic is Victor Stenger of the University of Colorado in Boulder, author of The Fallacy of Fine-tuning. His exhibit A concerns one of the pre-eminent examples of fine-tuning, the unlikeliness of the existence of anything other than hydrogen, helium and lithium.
All the heavy elements in your body, including carbon, nitrogen, oxygen and iron, were forged inside distant stars. In 1952, cosmologist Fred Hoyle argued that the existence of these elements depends on a huge cosmic coincidence. One of the key steps to their formation is the "triple alpha" process in which three helium nuclei fuse together to form a carbon-12 nucleus. For this reaction to occur, Hoyle proposed that the energy of the carbon-12 nucleus must be precisely equal to the combined energy of three helium nuclei at the typical temperature inside a red giant star. And so it is.
However, Stenger points out that in 1989 a team at the Technion-Israel Institute of Technology in Haifa showed that, actually, the carbon-12 energy level could have been significantly different and still resulted in the heavy elements required for life.
There are other problems with the fine-tuning argument. One is the fact that examples of fine-tuning are found by taking a single parameter - a force of nature, say, or a subatomic particle mass - and varying it while keeping everything else constant. This seems very unrealistic. The theory of everything, which alas we do not yet possess, is likely to show intimate connections between physical parameters. The effect of varying one may very well be compensated for by variations in another.
Then there is the fact that we only have one example of life to go on, so how can we be so sure that different laws could not give rise to some other living system capable of pondering its own existence?One example of fine-tuning, however, remains difficult to dismiss: the accelerating expansion of the universe by dark energy. Quantum theory predicts that the strength of this mysterious force should be about 10120 times larger than the value we observe.
This discrepancy seems extraordinarily fortuitous. According to Nobel prizewinner Steven Weinberg, if dark energy were not so tiny, galaxies could never have formed and we would not be here. The explanation Weinberg grudgingly accepts is that we must live in a universe with a "just right" value for dark energy. "The dark energy is still the only quantity that appears to require a multiverse explanation," admits Weinberg. "I don't see much evidence of fine-tuning of any other physical constants."
Existence: Am I a zombie?
• 01 August 2011 by Michael Brooks
IN A nutshell, you don't know.
Philosopher René Descartes hit the nail on the head when he wrote "cogito ergo sum". The only evidence you have that you exist as a self-aware being is your conscious experience of thinking about your existence. Beyond that you're on your own. You cannot access anyone else's conscious thoughts, so you will never know if they are self-aware.
That was in 1644 and little progress has been made since. If anything, we are even less sure about the reality of our own existence.
It is not so long ago that computers became powerful enough to let us create alternative worlds. We have countless games and simulations that are, effectively, worlds within our world. As technology improves, these simulated worlds will become ever more sophisticated. The "original" universe will eventually be populated by a near-infinite number of advanced, virtual civilisations. It is hard to imagine that they will not contain autonomous, conscious beings. Beings like you and me.
According to Nick Bostrom, a philosopher at the University of Oxford who first made this argument, this simple fact makes it entirely plausible that our reality is in fact a simulation run by entities from a more advanced civilisation.
How would we know? Bostrom points out that the only way we could be sure is if a message popped up in front of our eyes saying: "You are living in a computer simulation." Or, he says, if the operators transported you to their reality (which, of course, may itself be a simulation).
Although we are unlikely to get proof, we might find some hints about our reality. "I think it might be feasible to get evidence that would at least give weak clues," says Bostrom.
Economist Robin Hanson of George Mason University in Fairfax, Virginia, is not so sure. If we did find anything out, the operators could just rewind everything back to a point where the clue could be erased. "We won't ever notice if they don't want us to," Hanson says. Anyway, seeking the truth might even be asking for trouble. We could be accused of ruining our creators' fun and cause them to pull the plug.
Zombie invasion
Hanson has a slightly different take on the argument. "Small simulations should be far more numerous than large ones," he says. That's why he thinks it is far more likely that he lives in a simulation where he is the only conscious, interesting being. In other words, everyone else is an extra: a zombie, if you will. However, he would have no way of knowing, which brings us back to Descartes.
Of course, we do have access to a technology that would have looked like sorcery in Descartes's day: the ability to peer inside someone's head and read their thoughts. Unfortunately, that doesn't take us any nearer to knowing whether they are sentient. "Even if you measure brainwaves, you can never know exactly what experience they represent," says psychologist Bruce Hood at the University of Bristol, UK.
If anything, brain scanning has undermined Descartes's maxim. You, too, might be a zombie. "I happen to be one myself," says Stanford University philosopher Paul Skokowski. "And so, even if you don't realise it, are you."
Skokowski's assertion is based on the belief, particularly common among neuroscientists who study brain scans, that we do not have free will. There is no ghost in the machine; our actions are driven by brain states that lie entirely beyond our control. "I think, therefore I am" might be an illusion.
So, it may well be that you live in a computer simulation in which you are the only self-aware creature. I could well be a zombie and so could you. Have an interesting day.
Monday, August 29, 2011
Б.Нандин-Эрдэнэ: ЮУ ХАРАХ НЬ ЧУХАЛ БИШ, АЛЬ ӨНЦГӨӨС ЯАЖ ХАРЖ БУЙД ҮНЭ ЦЭНЭ ОРШДОГ
-Бийр, будаг ихэнх зураачийн гол хэрэгсэл нь. Тэгвэл таны зэвсэг хайч, цавуу, сэтгүүл гурав мөн үү?
-Тэгж ойлгож болно. Сонин сэтгүүлээс хайчилсан хүний нүүр, гар хөл, уруул, шүд гээд биеийн хэсгүүд хаа сайгүй л хөглөрдөг. Тэдгээр нь хэдий хөглөрсөн цаас, хэвлэлийн хуудас мэт үзэгдэвч миний хувьд санаагаа илэрхийлэх хүчтэй зэвсэг болдог юм. Өнөөдрийн эринд мэдээлэл гэдэг асар үнэ цэнэтэй болж, хүмүүс ч шинийг илэрхийлэх нь нэмэгдсэн. Энэ хэрээр мэдээлэл хурдан хуучирдаг болж. Тэрхүү хуучирсан мэдээлэл, сонин сэтгүүлийг ашиглаж, өөрийнхөө урлагийг хийж байна. Миний бодлоор юу харах нь чухал биш, аль өнцгөөс яаж харж буйд үнэ цэнэ оршдог.
-Таны зургуудаас ганц ч эрэгтэй хүн олж харсангүй. Эмэгтэйчүүд, хүүхдүүд таны бүтээлийн гол дүр. Тэр дундаа хүчирхийлэлд өртсөн эмэгтэй, хараа хяналтгүй хүүхдийг дүрсэлдгийн учир юу вэ?
-Сайхныг ойшоодоггүйдээ ингэдэг юм биш л дээ. Бүтээл туурвих сэдэл төрүүлдэг, үүнийг л хийх ёстой гэж хатгадаг зүйлс нь энэ юм. Үндэсний хүчирхийллийн эсрэг төв болон олон улсын бусад байгууллагатай би хамтран ажиллаж зурагт хуудас, ил захидал хийдэг.
Ингэхдээ хүчирхийлэлд өртсөн хүмүүсийн баримт, тэмдэглэлтэй танилцаж, бүтээлийн санаагаа олох нь бий. Жишээлбэл, “Тээш”- ний санааг тэндээс авсан. Багласан хувцас, эд зүйлсийг бид тээш гэж ойлгодог. Гэтэл хараа хяналтгүй, гудамжны хүүхдүүд алга болсон тохиолдол маш олон. Хамт байдаг хүүхдүүдээс нь асуухаар “Мэдэхгүй, хамгийн сүүлд тэгэхэд уулзсан. Урагшаа явсан гэсэн” гэх хариулт өгдөг. Тэр хүүхдүүд хаачив? Хүний наймаа, гэмт хэргийн золиос болсон тэд ачаа бараа, тээш мэт болжээ гэсэн санаа. Түүнчлэн эцэг эхтэй, гэр оронтой ч хайр халамж, халуун дулаан уур амьсгал мэдрэлгүй өсөж буй олон хүүхэд байна. Аав нь, ээж нь, эсвэл хоёулаа байр, машины мөнгө олохын тулд гадаад руу ажиллахаар явдаг.
“Аав ээж нь ирээд их мөнгөтэй болж, тийм ийм сайхан юмтай болно” гэж хүүхдэдээ хэлнэ. Сайхан амьдралын төлөө тэмүүлсэн тэднийг би буруутгаагүй ээ. Гэвч энэ хооронд хүүхдийн хувьд бүхэл бүтэн орон зай эзгүйрэн хоосорч, аль ч хэлбэрийн хүчирхийлэлд өрт өх эрсдэлд байдгийг бид сөхдөггүй. Гэхдээ хүүхдийн хувьд аав, ээж, элэг бүтэн гэр бүл, халамж, хайр энхрийлэл нэгдүгээрт байх ёстой.
Хэдэн жилийн дараа аав ээж нь ирэхэд хүүхэд нь том болчихсон, удаан хамт байгаагүй болохоор хүйтэн хөндий харилцаа үүсдэг. Нийгмийн бодит энгийн амьдрал дахь эмзэглэл төрөхүйц эргэцүүлж бодмоор зүйлийг илэрхийлж байгаа маань энэ. Сэтгүүлчид үзгээрээ зэвсэглэн, үгээр дамжуулан нийгэмд хандаж тэмцдэг бол би өөр нэг хэлбэрээр өөрийн үзэл бодлоо илэрхийлж, урлагаар дамжуулан нийгэмд хүргэхийг зорьдог.
-Хүүхдийг цагаан цаастай зүйрлэдэг. Та хүүхдүүдэд зургийн хичээл заахдаа тэдэнд юу өгч, тэднээс юу авдаг бол?
-Би “Ханамж” урланд зургийн хичээл заадаг. Заадаг гэдгээс илүүтэй чиглүүлдэг гэсэн нь дээр байх.
Төрөлхийн авьяастай хүүхдүүд ч байна. Мэдээж тэд бүгдээрээ зураач болохгүй. Эмч, хуульч, эдийн засагч, жолооч хэн ч болох байлаа аливаад мэдрэмжтэй, үнэн сэтгэлээсээ ханддаг болох нь чухал гэж би боддог. Тэрнээс биш эцэг эх, багшдаа үзүүлэх гэж гоё зурах шаардлагагүй. Хэнээс ч санаа зоволгүйгээр бодсон, мэдэрсэн бүхнээ цаасан дээр буулгаж, будагтайгаа холилдоод, урлагийн орчинд байгаа нь хамгийн чухал нь.
Тэндээс хүүхэд урлагийн мэдрэмжтэй болж төлөвшинө, сэтгэлээ чагнаж, өөрийгөө сонсож сурна. Тэдний ертөнцөд хамт байж, ажиглаж суух нь надад гэгээн, нандин мэдрэмж төрүүлдэг. Миний охин одоо долоон настай. Ээжийнх нь орчин нөлөөлсөн үү, багаасаа л энд тэндгүй зурчихдаг байсан юм. Ханан дээр зурдаг байхад нь хориглож, цаас өгдөг ч тэрийг хүлээж авахгүй.
Би ханан дээр зурж болохгүй гэж мянган удаа хэлсэн ч хүлээж авах нас нь болоогүй болохоор үглэхээ байсан. Өндрийн хэмжээндээ зурдаг байснаа зайгүй болж, хэвтээд зурдаг болсон. Сүүлдээ охин маань сандал дээр гарч зурдаг боллоо. Гоё зураад л урлагийн бүтээл туурвиж байгаа эсэх нь хамаагүй хүүхэд өөрийнхөөрөө байж, эрх чөлөөг мэдэрч байгаа нь чухал гэж би үздэг дээ.
-Гоо сайхны мэс засал таны бүтээлийн бас нэг гол сэдэв. Сайхан харагдах, төгс төгөлдөр рүү тэмүүлдэг нь хүн бүхний хүсэл юм биш үү, буруутгах хэрэг байна уу?
-Өнөө цагт гялгар сэтгүүл дээрх европ хүүхнүүдийг харж, гоо сайхны дээд мэдрэмжийг тэднээр төсөөлөх нь их болсон. Гэтэл бид ази хүмүүс. Төрөлхийн намхан хамартай, хол нүдтэй хүмүүс шүү дээ. Түүн дээр эцэг эхчүүд багаас нь хүүхдээ дардаг “Манай энэ юм, шарлайсан, онийчихоод” гээд л ярьдаг шүү дээ. Ингэж хэлж байгаа нь хүүхдийн сэтгэл зүйд их дарамт учруулдаг юм байна л даа.
Үүнээс болж хүн рүү эгцэлж харж чаддаггүй, амаа дарж инээдэг ч юм уу янз бүрийн хэлбэрээр ичиж байгаагаа илэрхийлдэг.
Тэгээд л сэтгүүл дээрх хүмүүсийн хуулбар болох гэж үзнэ. Хэрвээ тухайн хүний шинэ дүр төрх өөрт нь таалагдаж, өөртөө итгэлтэй, сэтгэл хангалуун болсон бол тэгээд л болоо шүү дээ. Харин миний гол санаа бол хувь хүн дахин давтагдашгүй гэдгээ мэдрээсэй гэдэгт оршдог.
Үүнтэй холбоотой нэг жишээ санаанд орлоо. Монголд байдаг гадаадын нэг сургууль сурагчдад хувь хүн бол онцгой гэдгийг нь мэдрүүлэх хичээл ордог гэнэ. Чамтай яг адилхан хүн энэ дэлхийн хаана ч байхгүй, чи бусдаас өөр, хурууны хээ чинь ахиж хэзээ ч давтагдахгүй гээд л тав, зургаан настайгаас нь заадаг юм байна. Үүнийг багаас нь мэдүүлнэ гэдэг өөртөө итгэлтэй, мэдрэмжтэй хүн төлөвшихийн үндэс биш гэж үү.
-Хүн харахыг хүссэнээ л хардаг. Хүсэхгүй бол нүүр буруулна. Тэгэхээр таны зургууд нийгмийн хурц, эмзэг асуудлыг хөндсөн байдаг тул борлуулалт багатай байх даа?
-Ер нь харж байхад нийгмийн олонх байгалийн гоо сайхан, уул усны зурагт дуртай байдаг. Миний бүтээлийг хүлээж авсангүй, ойлгосонгүй гэж би хэнийг ч хэлэхгүй. Гадаадын урлаг судлаач, цуглуулагч нар голдуу бүтээлээс маань худалдан авдаг юм.
-Сүүлийн үед залуу уран бүтээлчдийн ихэнх нь контемпорари чиглэлийг сонгох болж. Та ч тэдний нэг. Зарим хүн контемпорари зураачдыг хэний ч хийж чадах зүйлийг урлаг болгож, хэт хялбарчилдаг хэмээн шүүмжилдэг.
-Манай залуучууд контемпорари бүтээл туурвиж байгаа нь зайлшгүй зүйл. Бид өнөөдөр өмнөх үетэйгээ харьцуулахад тэс ондоо зүйл үзэж, сонсож, хардаг болж. Үүнийг дагаад урлаг ч өөрчлөгдсөн. Баримал гэхэд хатуу, хөдөлгөөнгүй бүтээл байсан
. Тэгвэл одоо зөөлөн, хөдөлдөг, явдаг, бүр сонсдог баримлыг бүтээдэг болж. Зарим нэг хүн “Өө иймхэн юм, бараг хогоор хийсэн байна шүү дээ. Хэн ч хийчихнэ” гэж ярьдаг. Тэгвэл хэн ч хаанаас ч олж болох материалаар өмнө нь ямар ч хүний толгойд орж ирээгүй тэр санаа, мэдрэмж, үзэл бодлыг гаргаж байна гэдэг нь хамгийн үнэ цэнэтэй. Өчүүхэн жижиг зүйлээр агуу том санааг хэлж болдог.
-Тэгвэл таны сэтгэлд тод үлдсэн тийм бүтээл юу байна вэ?
-Зураач Ж.Мөнхцэцэгийн нэгэн эх хүүхэдтэйгээ сандал дээр сууж буйг дүрсэлж, торго, даавуу, зөөлөн эдлэлээр зүйж хийсэн SOS нэртэй зөөлөн баримал бий. Эх үр хоёулаа утааны баг зүүсэн байх бөгөөд баримлын дэргэдэх чихэвчийг зүүхэд тэдний амьсгалын чимээ сонсогддог юм. Уламжлалт зургийн аргаар нийгмээ илэрхийлж болдгийг харуулж буй залуу зураачдын бүтээл ч таалагддаг. Бусад уран бүтээлчийг ч харж, таашааж, урам авч, мөн өгдөг байх хэрэгтэй.
-Өнөөдрийн Нандиаг юу бүтээсэн бэ?
-Цаг хугацаа гэж бодож байна. Тав, эсвэл 10 жилийн өмнөх Нандиа өөр өөр хүн байсан. Цаг урагшлахын хэрээр шинэ юм сурч мэдэж, аливаа зүйлийг харж буй өнцөг нэмэгдэхэд би аажмаар өөрчлөгдөж байдаг. Тэдгээр өөрчлөлт сайн тийшээгээ чиглэлтэй болов уу. Гэхдээ хүн яаж ч өөрчлөгдлөө гэсэн ерөнхий нуруу нь багад нь тавигддаг шүү дээ. Үнэнийг хэлэхэд би багадаа зураач болох тухай огт бодож байгаагүй.
Тэгсэн хэрнээ л сонин сэтгүүлийн тасархай, элдэв зурагт хуудас олохоороо энд тэндээс нь хайчилж, өөр өөр зүйлстэй эвлүүлчихдэг байсан юм. Ангиараа авахуулсан зургаас бүтэн юм үлдээг үй гэж хэлж болно. Хүүхдүүдийн толгойг хайчилж бие биетэй нь холбоод наачихна, эсвэл хочинд нь тохируулаад зурчихдаг байж билээ. Би 2003 онд ДУДСийн чимэглэх уран зургийн анги төгссөн юм.
Манай сургууль академик арга барилтай. Би тэнд сайн зурахыг л сурна. Гэтэл уран бүтээлч болоход энэ нь хангалтгүй. Сургууль төгссөнөөсөө хойш өөрийгөө зураач гэж үнэлэх болсон үе их хожуу шүү. Янз бүрийн зураг зурсан. Тэр бүрийд миний бүтээл надад таалагдахгүй байх явдал олонтаа.
Тэгвэл Ж.Мөнхцэцэг зураачийн урланд 2007-2009 онд ажиллаж, дэргэд байсан нь өнөөдрийн Нандиа бий болоход их нөлөөлсөн. Уран бүтээлээрээ дамжуулж өөрийгөө яаж илэрхийлэх, үзэл бодлоо хэрхэн тусгах вэ зэрэг их сургуульд заадаггүй зүйлсийг сурсан тэр цаг хугацаа миний хувьд асар үнэ цэнэтэй.
-Таны дотор байдаг хүүхдэд та одоо болтол үнэнч байж чаддаг уу?
-Энэ асуултыг өөрийнхөө мөн чанарт хэр үнэнч вэ гэж ойлгож байна. Би багадаа их дотогшоо хүүхэд байсан. Тийм ч зоригтой нэгэн биш байлаа. Одоо ч ерөнхийдөө тийм шинжтэй. Ганцаараа байхыг илүүд үздэг. Гэхдээ бусадтай байхдаа эв эеэ олоод л байдаг юм.
-Одоо бол хэлэх гэснээ бүтээлээрээ үзүүлдэг болсон уу?
-Тийм шүү. Бодсоноо дотроо хадгалаад л нуугаад байх нь зөв биш. Эсвэл ийм тийм байна гээд үргэлж ярих нь ч надад тохирохгүй. Тэгэхээр эдгээр бүтээл бол миний үг юм.
