Мод үнэртүүлсэн өвөө

Өвөө, эмээ дээрээ очно гэдэг хүүхдүүдийн хувьд баяр мэт сайхан байдаг. Ач, гуч, зээгээ ширүүхэн харж, чангахан дуугардаггүй ч тэд үйл хөдлөлөөрөө үлгэрлэн, намуухан яриандаа нарийн учир утгыг шингээн сургамжилдаг. Аав нарын өдрийг тохиолдуулан нэгэн сайхан өвөөтэй уулзлаа. Үргэлж дэргэд байдаг дотнын хүмүүсээ бид дэндүү бага мэддэг юм шиг ээ. Намайг жаахан байхын л өвөө маань урландаа өдөржин юм хийж суудагсан. Зомгол үнэртэхээр л өвөө маань бодогддог юм. Одоо ч хэвээрээ. Гэхдээ түүнийг зүгээр л мод банз хөрөөдөж, будаг хийж буй төдийхнөөр ойлгодог байж. Гэтэл өвөө маань модыг хүүхэлдэйнээс эхлээд бүтэн гэр болгон хувиргах чадвартай урлаач болохыг саяхнаас л мэдэж байна. Архангай аймгийн Батцэнгэл сумын уугуул Ш.Самбалхүндэв гэдэг энэ буурай 40 шахам жил мужаан хийж өрх гэрээ авч яваа аав, үр ачдаа ээлтэй өвөө билээ .

-Модтой “найзлах” болсон түүхээсээ дурсана уу?
-Мод огтлох нь сайн үйлд хэзээ ч тооцогддоггүй. Харин мужаан хүн жирийн нэг тайрдас, банзыг хүнд хэрэгтэй бүтээл болгон, модыг “дахин амьдруулдаг” юм. Өвөө нь анх 1961 онд Дорнод аймгийн барилгын трестэд дагалдангаар орж байлаа. Яваандаа модоор юм хийх сонирхолдоо хөтлөгдөж мужаан болсон доо.
-Модоор урласан анхны бүтээл юу байв? Хэнээр заалгаж мужаан болсон бэ?
-1973 онд гэртээ номын шүүгээ хийж байлаа. Одоо ч бий. Анх мужаан болох үед зааж зөвлөдөг хүн байгаагүй ээ. Сонирхолтой, дуртай, гарын жаахан дүйтэй тулдаа өөртөө багшилж, өдийг хүртэл энэ ажлаа хийж явна даа.
-Та голдуу монгол гэрийн тавилга сэлт хийдэг. Хээ угалзыг нь өөрөө тавьдаг уу?
-Тийм. Тавилгаа ч хээлдэг. Хүн өөрийн чадварыг нээж, цааш нь хөгжүүлэх хэрэгтэй гэж би хүүхдүүддээ захидаг.
-Хүүхдүүдээ бага байхад тоглоомыг нь хийж өгдөг байсан уу?
-Залуудаа ар гэрээ ч умартан ажлын төлөө зүтгэдэг байлаа. Тэглээ гээд үр хүүхэд, хань ижлээ орхигдуулж болохгүй л дээ. Эрхлүүлэхдээ ч эрхлүүлнэ. Хааяа ширүүхэн дуугарах ч үе бий. Хүүхдүүдээ бага байхад аар саар юмс, жижиг тоглоом хийж өгдөг байсан. Одоо тэд маань том болж, сайн сайхан л явцгааж байна. Хүүхдүүдээ эрүүл энх, мөр бүтэн явахыг харах сайхан байдаг.
-Та арван ач зээтэй хүн. Өвөө байх нь аав байхаас өөр үү. Ямар санагддаг вэ?
-Ач, зээ нартаа илүү хайртай даа. Тэр жаахан амьтдад ширүүхэн дуугарч ч чадахгүй шүү дээ. Заримдаа аав ээжээс нь өмөөрнө, тэдэндээ буруу өгч, хир халдаах дургүй. Өнөр өтгөн бүлээрээ цуглахад их сайхан байдаг. Тэр зөвхөн миний гэлтгүй бүх л өвөө эмээ нарын баяр баясгалан юм даа. Аав байх сайхан. Гэхдээ өвөө болоход илүү сайхан шүү дээ. Үр хүүхэд, ач зээгээ харах эцэг хүний жаргал юм.

2010.8.8